De beurs lijkt op het eerste gezicht een gigantische machine die altijd vooruitgaat, een trein zonder remmen die investeerders meevoert naar steeds hogere hoogten. De cijfers ogen indrukwekkend: technologieaandelen schieten omhoog, indexen noteren recordhoogtes, en de beursnieuwsgeving lijkt bol te staan van optimisme. Maar onder de oppervlakte schuilt een ongemakkelijke waarheid. De waarderingen van aandelen op Wall Street bevinden zich op een historisch hoog niveau, en dat betekent dat beleggers zich moeten afvragen of de komende tien jaar nog wel dezelfde rendementen zullen opleveren als in het recente verleden.
Deze kwestie raakt aan een fundamenteel aspect van beleggen: hoe hoger je instapprijs, hoe lager het te verwachten rendement. Het klinkt misschien wat droog, maar het verschil tussen kopen tijdens een euforische markt en instappen op een moment van nuchter realisme kan het verschil betekenen tussen een stabiel opgebouwd vermogen en een tegenvallende beleggingsportefeuille.
Zijn de huidige waarderingen echt buitensporig?
Wanneer koersen stijgen, beginnen veel beleggers te denken dat de bomen tot in de hemel groeien. Er is altijd een verhaal dat de hoge waarderingen rechtvaardigt: “deze keer is het anders”, “technologie verandert alles”, “lage rentes rechtvaardigen hogere prijzen”. Maar als er één les uit de financiële geschiedenis te trekken valt, dan is het dat elke keer wanneer beleggers massaal geloven dat de normale regels niet meer gelden, een correctie onvermijdelijk is.
De waardering van een aandeel wordt vaak uitgedrukt in de koers-winstverhouding (P/E-ratio), die aangeeft hoeveel keer de jaarwinst van een bedrijf wordt betaald door de huidige koers. Historisch gezien schommelt deze ratio rond de 15 à 20 voor de brede markt, maar op dit moment ligt de S&P 500 op niveaus boven de 25. Dat betekent dat beleggers bereid zijn veel meer te betalen voor elke dollar winst dan in het verleden als normaal werd beschouwd.
En dan is er nog de Shiller P/E, of CAPE-ratio, die rekening houdt met gemiddelde winsten over een langere periode. Dit cijfer flirt met de hoogste niveaus ooit, vergelijkbaar met de pieken in 1929 en 2000—momenten waarop de markten later dramatische correcties kenden.
Het gevaar is niet dat de beurs morgen instort, maar dat de rendementen de komende tien jaar teleurstellend zullen zijn. Beleggen is immers niet alleen een spel van vandaag, maar een spel van verwachtingen. Wie vandaag te veel betaalt, zal later een lagere opbrengst krijgen.
Hoe beïnvloeden hoge waarderingen toekomstige rendementen?
Een eenvoudige maar harde realiteit: hoe duurder een investering bij aankoop, hoe lager de te verwachten opbrengsten op lange termijn. Dit is geen mening, maar een rekenkundige zekerheid. Als je een huis koopt voor een exuberante prijs, dan moet je óf hopen op een nog hogere prijs bij verkoop, óf genoegen nemen met een matige huurinkomst.
Aandelen werken op een vergelijkbare manier. Als de waarderingen vandaag extreem hoog zijn, betekent dat dat toekomstige winsten al grotendeels in de huidige prijs verwerkt zitten. Beleggers die vandaag instappen, kunnen dus nauwelijks rekenen op dezelfde groeicijfers als in de afgelopen decennia.
De historische gegevens ondersteunen dit. Uit analyses van de afgelopen 100 jaar blijkt dat wanneer de Shiller P/E boven de 25 uitstijgt, de gemiddelde jaarlijkse beursrendementen over de volgende tien jaar vaak lager dan 5% liggen—soms zelfs negatief. Ter vergelijking: bij lage waarderingen (Shiller P/E onder de 15) lagen de rendementen eerder rond de 10% of hoger.
Dit is iets wat veel beleggers onderschatten. Hoge waarderingen betekenen niet dat de beurs morgen crasht, maar ze verminderen wel het rendement op lange termijn. Een markt kan immers jarenlang hoog blijven, maar ooit zal de groei stagneren en worden winsten minder indrukwekkend.
Wat kunnen beleggers doen in een overgewaardeerde markt?
Dit is geen pleidooi om alles te verkopen en uit angst de markt te vermijden. Maar het is wél een waarschuwing dat voorzichtigheid geboden is. Rendementen komen niet uit het niets; ze komen voort uit de prijs die je vandaag betaalt voor toekomstige winsten.
Een aantal strategieën kunnen helpen om beter voorbereid te zijn op een periode van lagere rendementen:
- Vermijd de hype-aandelen – Aandelen die de grootste winsten boeken, zoals sommige technologiebedrijven, zijn vaak ook degenen die het duurst geprijsd zijn. Kijk naar sectoren die minder in de schijnwerpers staan, maar die solide fundamentele cijfers hebben.
- Denk aan spreiding – In tijden van hoge waarderingen kan het verstandig zijn om niet al het kapitaal in aandelen te steken. Obligaties, goud of zelfs cash kunnen een nuttige buffer vormen tegen toekomstige correcties.
- Kies bedrijven met stabiele kasstromen – Bedrijven die jaar na jaar winst maken, een solide balans hebben en dividend uitkeren, hebben vaak minder last van overwaarderingen dan groeibedrijven die afhankelijk zijn van torenhoge verwachtingen.
- Overweeg een geleidelijke instapstrategie – In plaats van alles in één keer te investeren, kan een dollar-cost-averaging strategie (waarbij je gespreid aankoopt) helpen om het risico van instappen op een piek te verminderen.
- Bereid je mentaal voor op lagere rendementen – Beleggen in een periode van hoge waarderingen betekent dat geduld essentieel is. Verwacht geen rendementen van 10% of meer per jaar en wees realistisch over wat de markt te bieden heeft.
Hoeveel risico loop je als je vandaag nog instapt?
Niemand weet exact wanneer een marktcorrectie komt, maar we weten wel dát ze komt. Markten bewegen in cycli, en na een lange periode van stijgingen volgt vaak een periode van stagnatie of daling.
Beleggers die vandaag nog instappen, moeten zich afvragen of ze bereid zijn om de komende jaren mogelijk lagere rendementen of een tijdelijke daling te accepteren. Dat betekent niet dat beleggen niet meer loont—integendeel, wie lang genoeg belegt, kan zelfs bij een lagere instapwaardering nog steeds goed scoren. Maar de mythe dat de beurs alleen maar omhooggaat en dat rendementen zoals die van de afgelopen tien jaar vanzelfsprekend zijn, is gevaarlijk.
Markten corrigeren altijd op een bepaald moment. En hoewel de timing onzeker is, is het wél zeker dat beleggers die zich bewust zijn van de risico’s en hun portefeuille verstandig beheren, beter gewapend zijn tegen wat komt. De vraag is niet óf er een correctie komt, maar eerder hoe je jezelf positioneert om daar doorheen te navigeren zonder al te veel kleerscheuren.
